Home » Materialen » Messen en gereedschap » Onderhoud

Onderhoud

Net als al je buitensportmateriaal moet je ook je mes goed onderhouden om er langer plezier van te hebben. Het onderhouden van je mes doe je vóór, tijdens en na je hike.

Onderhoud vóór de hike
Voordat je aan je hike begint moet je altijd eerst je mes controleren. Als je het mes immers niet goed schoon en ingevet hebt opgeborgen na je laatste hike, dan is de kans groot dat het lemmet op verschillende plaatsen oxidatieplekken vertoont. Dit is op zich geen probleem, omdat deze het metaal vaak niet slechter maken of je mes botter maken. Het is alleen zo dat deze plekken uiteindelijk kunnen resulteren in roestplekken die wel degelijk de gebruiksmogelijkheden van je mes zullen inperken. Je kunt het mes voor de hike het beste schoonmaken met een schone doek. In deze doek kun je eventueel wat vet doen, om ervoor te zorgen dat je mes beter bestand is tegen de vochtige omstandigheden van de hike.

Onderhoud tijdens de hike
Tijdens de hike is de belangrijkste regel om je mes in goede staat te houden de volgende: gebruik je mes als een mes. Dit klinkt vreemd, maar er zijn legio mensen die het mes gebruiken als hamer of er bijvoorbeeld mee gooien. Gebruik je je mes echter alleen om te snijden (of indien het het alles-in-één mes is ook voor de andere zaken), dan zul je zien dat het veel langer meegaat. Maak daarnaast het mes altijd meteen schoon nadat je het hebt gebruikt. Laat dus geen etensresten of andere viezigheid achter op het mes als je het opbergt. Dit geldt overigens ook voor vingerafdrukken. Zweet kan de roestvrijheid van metaal immers negatief beïnvloeden, net als andere zuren.

Onderhoud na de hike
Thuis gekomen kun je een mes op verschillende manieren reinigen. Zo is er de mogelijkheid om het mes volledig opengeklapt in kokend water je leggen (het mes moet vanaf het begin in het water liggen!) en vervolgens langzaam afkoelen door het toevoegen van koud water. Dit verwijdert vaak zandresten in het eventuele draaimechanisme van het mes. Deze truuk kun je echter alleen toepassen bij messen die geen kunststof delen hebben. Deze kunnen immers losraken vervormen door de warmte. Een andere mogelijkheid is het schoonblazen met een hoge druk luchtspuit. Dit werkt vaak net zo effectief, maar niet iedereen heeft een hoge druk luchtspuit voorhanden. Is het mes helemaal schoon, dan moet je het licht invetten met olie of vet. Vaak zul je in de gebruiksaanwijzing van je mes kunnen lezen wat het beste is voor het mes. De schede kun je gewoon afwassen als deze van kunststof is, of met eenvoudige schoenpoets als hij van leer is.

Slijpen
Zorg dat je mes scherp is, want daardoor kan je veel veiliger en gecontroleerder snijden. Als je merkt dat je mes wat scherpte verliest, is het aangeraden om het meteen weer te slijpen. Een mes dat echt helemaal bot is geworden, is heel erg moeilijk scherp te krijgen.
Er zijn veel slijpinstrumenten op de markt en elk heeft zijn voor- en nadelen. Als je slijpt, moet je proberen je mes telkens in de zelfde hoek te slijpen. Hierdoor krijg je het scherpste mes. Om dit makkelijk te bewerkstelligen zijn er twee apparaatjes, de V-slijper en de klem/slijpsteen combinatie.
Voor beginners vind ik de zogenaamde V-slijper het eenvoudigst. Een V-slijper bestaat uit twee verticale keramische of met diamant beklede stokjes, die in een hoek staan (meestal 20 Graden) en waar je je mes alleen maar langs moet trekken, van boven naar beneden. Een aantal keren deze beweging herhalen en je mes is weer scherp. Je kan ze kopen in sleutelhanger formaat, maar voor thuis is een model dat je op tafel zet makkelijker.
Dan zijn er de klem/slijpsteen combinaties. Dmv een klem zet je een geleideapparaatje vast op de achterkant van het lemmet. In het geleideapparaatje steek je een slijpsteen die op een stangetje gemonteerd is. Nu kan je heel eenvoudig dezelfde hoek aanhouden tijdens het slijpen.
De laatste, en moeilijkste methode is de "vrije hand" slijpsteen. Hierbij moet je zelf het mes vasthouden in de juiste hoek. Deze methode gebruik je op grote tafelslijpstenen en voor de kleine zakslijpsteentjes die je mee kan nemen in je rugzak of in het tasje op je schede.
Bij deze drie methodes geldt dat je het best twee fijnheden van steen hebt, een wat grovere voor wanneer je mes echt bot is geworden en een fijne voor regelmatig slijpen.
Voor de moderne harde staalsoorten is een diamantsteen de aangewezen slijpsteen, omdat de gewone slijpstenen zachter zijn dan het lemmet.